نظري كوتاه بر كتاب « نقد شعر معاصر آذربايجان»

 

رامين جهانگيرزاده

 

كتاب «نقد شعر معاصر آذربايجان» يكي از كتابهاي بي نظير و در نوع خود بي سابقه است. نويسنده اين كتاب آقاي همّت شهبازي است كه با نقد منصفانه و علمي و با تفكّر عقلاني توانسته است راهي جديد در نقد باز كند. اين نويسنده با تحليل جامعه شناسانه و روند تاريخي به كالبد شكافي اشعار شاعران مي پردازد.

نويسنده مذكور با نقد جسورانه از اشعار شاعراني كه از فرم و ذهنيّت فارسي گرته برداري ميكنند گامي نو برداشته است و با هجوم به اين نوع شاعران آنها را به چالش فكري وا مي دارد. امّا بايد به اين نكته توجّه داشته باشيم كه نويسنده كتاب نه با نقد مغرضانه بلكه با نقد علمي ومنصفانه مي خواهد به غناي شعر معاصر آذربايجان كمك كند. و با نقد آنها مي خواهد به چالشهاي فكري جديد در قالبهاي شعري دست يابد.كتاب حاضر به نقاط ضعف و نقاط قوّت شعر مي پردازد.

نويسنده از طريق نقد شعر نوعي به كالبد شكافي شخصيّتي و روانشناسانه شاعر نيز پرداخته و با ارائه دلايل و مضامين علمي به سنجش افكار و انديشه هاي آنها مي پردازد و آنها را از غربال انديشه مي گذراند.

در معرّفي بخشهاي مختلف كتاب خود نويسنده در مقدمه آورده است. «كتاب از سه بخش تشكيل شده كه دو بخش اوّل عموماً بررّسي شعر معاصر آذربايجان از دو ديدگاه فرم و محتوا و بخش سوّم نيز اختصاصاً به تحليل آثار چهار شاعر معاصر « ساهر، سهند، باريشماز و سحر» اختصاص دارد. براي هر بخش و فصل هاي كتاب، يادداشتهايي در نظر گرفته شده كه شامل ارجاعات و ترجمه نمونه ها و شواهد شعري است كه متن اصلي آنها در حين كتاب آورده شده، اين كار براي مخاطبين ديگر زبانها صورت گرفته كه عموماً، ترجمه ها بيشتر براي رساندن پيام و مفاهيم بوده و جنبه ترجمه حرفه اي ندارد. در اين نقد ميتوان گفت كه 90% كتابهايي كه تا اواخر سال 81 به تركي چاپ شده اند مد نظر قرار گرفته كه براي مراجعات بيشتر، فهرستي از منابع مورد استفاده نيز در پايان آورده شده است.»